کد مطلب:30626 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اعتقادات

چرا خداوند ميفرمايد:يضل من يشاء؟

آياتي وجود دارد كه به اين معنا پرداخته است، در سوره رعد آمده است: بگو: خدا هر كه را بخواهد گمراه ميكند و هر كه باز آيد، او را به سوي خويش هدايت ميكند.(1) استناد اين قضيه به مشيت پروردگار، بر اساس سنتي است كه دائما جريان داسته و طبق نظام متقن است كه خلل نميپذيرد. مشيت پروردگار بر ضلالت كسي تعلق ميگيرد كه از خدا روي گردان باشد و به سوي او بازگشت نكند و زمينههاي مساعد را از بين ببرد، بدون اين كه اجباري در كار باشد. شايد آيه به اين مطلب اشاره داشته باشد كه كمبود اعجاز نيست چرا كه به قدر كافي پيامبر(ص) ارائه معجزه كرده، بلكه كمبود از وجود خودتان است.

لجاجتها، تعصبها و گناهاني كه سد راه توفيق الهي ميشود، مانع ايمان است. بنابر اين به سوي خدا بازگرديد و انابه كنيد و پردههاي جهل وغرور و خودخواهي را از مقابل چشم عقل و فكرتان كنار بزنيد تا جمال حق را به روشني ببينيد.(2)

جمال يا نداد نقاب و پرده ولي

غبار ره بنشان تا نظر تواني كرد

كسي كه متصف به انابه (توبه) و رجوع به حق باشد و افكار و عقايش گرفتار زنجيرههاي هوس نباشد، خدا او را با قرآن هدايت ميفرمايد. كسي كه افكار و عقايدش آزاد از قيد هواها نباشد، گمراه ميشود، هر چند آيات روشن باشد. وي از آيات بهرهمند نميگردد، هر چند معجزه باشد، بنابر اين جمله: ان اللَّه يضل بمشيته، من لم ينب اليه و يهدي اليه بمشيته من أناب اليه است؛ يعني خدا به مشيت خود كسر را كه به سوي او رجوع نكند، گمراه ميكند و به مشيت خود كسي را كه به سوي او بازگشت نمايد، هدايت ميكنند. (3)

پي نوشتها:

1 - رعد (13) آيه 27.

2 - آيت اللَّه مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 10، ص 207 - 209، ذيل آيد 27 رعد، با اقتباس و تلخيص.

3 - علامه طباطبايي، ترجمه تفسير الميزان، ج 11، ص 539 - 543، با اقتباس و تلخيص.